YEN NOH: ABANGOARDIA IN/POSIBLEA : HITZ EGINGO DUGU MAVOZ?

by

  • MAVO: Hayashi jatetxea. Barrakoia dekoratzeko proiektua, 1924. urtearen hasiera. In: “Lurrikararen ondoko okupazio berriak: artez erakusten dituzte beren trebetasunak, makinarik onenaz”. Chūō shinbun, martxoaren 6a, 1924.

  • Yi Sang: "A Memorandum of Line 1". TriangleDrawing. Hemen argitaratua: Joseon and Architecture. 1931ko urria.

Yen Noh-ren aurkezpena, Bulegoa z/b-n izango duen egonaldiaren hasieran. 2019ko egonaldien deialdian, haren proposamena hautatu dute, Abangoardia in/posiblea: Hitz egingo dugu MAVOz?, Oriol Ocaña Marinéren Far Lands-erako bidea proposamenarekin batera. Honako hauek eratu dute epai-mahaia: Iñaki Garmendia (artista), Julia Morandeira (ikertzailea eta komisario independentea) eta Bulegoa z/b-ko kideak.

Yen Noh: Abangoardia in/posiblea: Hitz egingo dugu MAVOz?
“Abangoardian gaude, eta hor egongo gara beti. Ez dugu loturarik. Erradikalak gara. Iraultzen dugu eta iraultza egiten dugu. Aurrera egiten dugu. Sortzen dugu. Baieztatzen eta ukatzen dugu etengabe. Hitzen zentzu guztietan bizi gara. Ezin da ezer konparatu gurekin.”
[MAVO manifestua. Hemen: Gennifer Weisenfeldn: MAVO: Japanese Artists and the Avant-Garde, 1905-1931. University of California Press, 2002]

Erakusketa ibiltarien bidez eta hainbat formatan egituratuta, Hitz egingo dugu MAVOz? ikerketa-proiektuak (2016-) Japoniako MAVO arte-taldea (1923-1926) berraztertu nahi du, abangoardia historikoarekin eta garai hartako hondamendiekin harremanetan jarrita. 1923ko lurrikararen ondoko Japoniako testuinguru zehatzean, MAVOk jarrera prekarioa hartu zuen, eta bide erdian kokatu zen, batetik, orduko internazionalismoaren mendebaldeko estetika modernoaren apropiazioaren, eta, bestetik, ekoizpen artistikoko konbentziozko formen kontra ikuspuntu sozialetik eta politikotik oso garrantzitsuak izango ziren zenbait ekintzaren betearazpenaren artean. Japoniako artearen historian jokatu zuen papera aztertzea erronka bat da. 

Egonaldian garatuko den Abangoardia in/posiblea: Hitz egingo dugu MAVOz? proiektuak zalantzan jartzen du nagusi den ikuspegi konparatista, konparazioa baino lehen ez dagoen muga gisa aurkezten baitu Mendebaldea. Mendebaldekoak ez diren abangoardien ezintasuna/posibilitatea horren arabera eztabaidatu da. Haien “originaltasun” falta abangoardia historiko “unibertsaleko” nozio batek mugatzen du, geografia- eta arraza-ideologia zehatz bati atxikitako nozioak. Proiektuaren ardatza Kantôko lurrikara handiak eragindako hondamendiaren ondoren MAVOk abian jarritako “barrakoien proiektua” da. Koreako Yi Sang poeta eta arkitektoaren (1910-1937) ikuspegia erabiltzen du, eta galdera hauek egitea du xede: abangoardiaren “originaltasuna” zenbateraino ez ote dago lotuta modernitatearen, hau da, kolonizazioaren kondizio zehatzarekin? eta zer ateratzen da argitara begirada konparatiboa lekuz aldatzen bada, eta asmakuntza koloniala eta mendebaldeko estetika modernoaren esku-hartzea azpikoz gora jartzen dituen begirada batek ordezkatzen badu?

Yen Noh-ek (Daegu, 1983) Arnhem-eko Dutch Art Institute-n eta Vienako Arte Aplikatuen Unibertsitatean egin ditu ikasketak. Lanean, istorio pribatuak ikertzen ditu, traumaz, askatasunaz eta asaldura sozialez eta politikoz, Koreako kolonizazio japoniarraren garaian, eta eguneroko anarkiako praktika erradikalak lurpetik atera eta birsortzen ditu, praktika horiek egin zituztenen historia ahaztu egin baitzen, eta Japoniako proiektu inperialistak irudikatu ere ez baitzuen egin. Gaur egun, Koreako Yi Sang poeta eta arkitektoa eta Japoniako MAVO artisten taldea dira haren ikerketaren ardatza, eta zalantzan jartzen du historia konparatistaren eredua, mendebaldekoak ez diren abangoardiak Mendebaldean sortutako “jatorrizko” abangoardia historikoaren aldaera gisa aurkezten baititu.