EZ-KONTZERTUA Tresnarik gabeko inprobisazio izengabea

Kontzertua: hitzaren jatorria 1660 urtearen inguruan, Fr. concert (XVI. mendea) “hitzarmena, adostasuna, harmonia”; It. concerto “kontzertua, harmonia,” concertare “bat etorri edo elkar hartu”.*

Kontzertu baten oinarriak, normalean, “hitzarmena, adostasuna eta harmonia” baldin badira; orduan, ez-kontzertu baten oinarriak desadostasuna, desakordioa eta zarata dira.

Hizkuntzakoa ez den inprobisazioan, uste izaten da batek musika guztia erabil dezakeela inprobisatzeko material gisa. Baina musika sekula ez da musika soila, gizarteko testuinguru zehatz batetik baitator. Ez-kontzertuan dena erabil dezakegu inprobisatzeko material gisa: botere-harremanak, ideiak, kontzeptuak, testuingurua, historia, arkitektura, gure gorputzak, afektuak, desirak, sexua…

Ez dugu tresnarik behar, gure arteko harremanean bitarteko gisa aritu dadin, eta musikari gisa berrets gaitzan. Gustatzen bazaigu edo ez bazaigu, era batean edo bestean, beti ari gara jokatzen. Ez dago jarduera edo jarrera neutralik. Galdera da ea aurrez ezarritako rol bat jokatzen ari garen (adibidez, entzulearena edo performer-arena) edo guztiz desberdina den zerbait egiten ari garen. Egiletzatik harantz doan zerbait (norbanakoaren edo taldearen egiletzatik).

Gaur egun, nahitaezko parte-hartzearen kontzentrazio-esparruan, jende guztia ari da mota bateko edo besteko balioren bat sortzen (dela ekonomikoa, esperientziakoa, kulturala…); hala, bada, ezinezkoa da urrutiratzen den edo objektu baten ikusle hutsa den publiko abstraktuaren nozioan berriz erortzea. Zauden egoeran zaudela, soinuak ekoitziko dituzu, soinu isilak izan arren. Soinu horiek estetikoki epaitu beharrean (horrek norbanakoaren gustuaren ideia baizik ez bailuke emango), soinu horiek entzun ditzakegu, edo soinu berriak sortu, bizi garen egoera hobeto ulertzen saiatzeko eta aldatzeko.

Gizarteko harremanak alda ditzakegu, norbanakoaren eta taldearen arteko gatazka bizkortuz. Ahantz ditzagun une batez musika eta musikariak, eta ekoitz dezagun soinu abstraktuen fetitxitazioa baliogabetuko duen soinu soziala. Goazen elkarrekin (musika, estetika, gizarte aldetik…) nahi ez dugun horretarantz…

Musika antolatutako soinuak baldin badira, orduan zarata antolaketarik gabeko entzunaldia izan daiteke. Dena gerta daiteke, hala gerta dadin eragiten badugu; baina egoera antzua baldin bada zuretzat, bota iezaiozu errua zeure buruari.

Ongi etorri denak!

*http://www.etymonline.com/index.php?search=concert&searchmode=none